2015-05-15

221 rocznica bitwy pod Racławicami - Zlot Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari

Zdjęcia z zawodów: Łukasz Kulesa

Zdjęcia ze zlotu: mjr Paweł Wójcik z WszW w Krakowie

W poniższym opracowaniu wykorzystano m.in. fotografie i notatkę mjr. Pawła Wójcika z WSzW w Krakowie – za przesłane informacje i fotografie Klub VM składa serdeczne podziękowanie.

Zlot Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari
z okazji 221 rocznicy bitwy pod Racławicami

15 maja 2015 roku w podkrakowskiej wsi Janowiczki w gminie Racławice, na historycznych polach bitewnych z kwietnia 1794 roku, odbył się uroczysty Zlot Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari z terenu województwa małopolskiego, zorganizowany z okazji 221 rocznicy bitwy pod Racławicami [4 kwietnia 1794 r.].
Organizatorami tegorocznego spotkania był Wojewódzki Sztab Wojskowy w Krakowie, Urząd Gminy Racławice, Małopolska Organizacja Wojewódzkiej Ligi Obrony Kraju w Krakowie i Stowarzyszenie na rzecz Dialogu Współpracy i Rozwoju - Racławice.

Na zaproszenie organizatorów, w zlocie uczestniczyli przedstawiciele Zarządu Klubu VM: płk w st. spocz. Tadeusz KOWALSKI i płk w st. spocz. Bronisław MACIASZCZYK z Warszawy oraz członkowie Klubu VM zamieszkali w Krakowie i okolicznych miejscowościach: płk w st. spocz. Jerzy PERTKIEWICZ z Tarnowa, płk w st. spocz. Tadeusz BIEŃKOWICZ z Krakowa i por. w st. spocz. Józef BRZÓZKA z Krzeszowic. W spotkaniu uczestniczyli też mjr w st. spocz. Mieczysław WOJTASIK, mjr w st. spocz. Tadeusz RADECKI, por. w st. spocz. Tadeusz KARCZEWSKI i por. w st. spocz. KAZIMIERZ DRYJA - również posiadający to zaszczytne, najstarsze polskie odznaczenie bojowe.

  

Weterani walk II wojny światowej uhonorowani zostali przez organizatorów okolicznościowymi grawertonami. Na tegoroczny zlot organizatorzy przygotowali również Medale Pamiątkowe Zlotu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, które przyznano – w uznaniu zasług za pracę przy organizacji corocznych zlotów i zapewnienie opieki duszpasterskiej – ks. prałatowi płk. dr. hab. Stanisławowi Gulakowi - Kapelanowi Garnizonu Kraków i ks. Krzysztofowi Gałeckiemu - Proboszczowi Parafii Św. Apostołów Piotra i Pawła w Racławicach.

Postanowieniem Kapituły, Medal Pamiątkowy Zlotu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari przyznano również płk. w st. spocz. Zygmuntowi ŁABĘDZKIEMU – Prezesowi Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.  W imieniu Prezesa, medal odebrał I Wiceprezes Klubu VM płk w st. spocz. Tadeusz KOWALSKI, który w swoim okolicznościowym przemówieniu podziękował organizatorom za zaproszenie na uroczystość oraz przyznane grawertony i medal. Podkreślił jednocześnie, że województwo małopolskie stanowi wzór dbania i kultywowania pamięci o Orderze VM i Weteranach nim odznaczonych.

 

Uroczystość zainaugurowała msza święta, którą koncelebrowali Mszę świętą w intencji Ojczyzny koncelebrowali: ks. płk Stanisław Gulak – dziekan Wojsk Specjalnych (Ordynariat Polowy WP), ks. Krzysztof Gałecki – proboszcz parafii Racławice i ks. Rafał Zyman – kapelan gminny straży pożarnych.
Następnie, uczestnicy Zlotu przeszli, w towarzystwie orkiestry wojskowej, pod pomnik Bartosza Wojciecha Głowackiego - bohaterskiego przywódcy kosynierów, gdzie kontynuowano uroczystości.

Pomnik o wysokości 10,5 m usytuowany jest na niewielkim kopcu i przedstawia Bartosza Głowackiego zdobywającego działo rosyjskie. Śmiertelnie ranny podczas bitwy pod Szczekocinami 6 czerwca 1794 r., zmarł i został pochowany w Kielcach. Autorem tego bardzo sugestywnego w swym przekazie pomnika jest prof. Marian Konieczny z Krakowa.

 

Dowódca uroczystości, por. Krzysztof Rybicki złożył Szefowi Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Krakowie płk. Januszowi Kurzynie meldunek o gotowości do uroczystości. Orkiestra Garnizonu Kraków odegrała hymn państwowy, a następnie wygłoszone zostały okolicznościowe przemówienia.
Szef WSzW w Krakowie zwrócił się do gości honorowych – Kawalerów Orderu VM: „To między innym dzięki Waszemu poświęceniu na polach bitew drugiej wojny światowej, my tutaj zgromadzeni, możemy cieszyć się dzisiaj wolnością. Za to wszystko odnosimy się do Was wielkim szacunkiem i wdzięcznością. Jesteśmy dumni z tego, że kraj nasz ma takich bohaterów.”

Dyrektor Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa NILA w Krakowie pan Janusz Mierzwa oraz Dyrektor Wydziału Nadzoru Pedagogicznego Małopolskiego Kuratorium Oświaty pan Artur Pasek, przypomnieli uczestnikom wydarzenia z czasów kościuszkowskich, podkreślając jednocześnie wyjątkowość lekcji historii, jakimi są rocznicowe spotkania i ich znaczenie wychowawczo-patriotyczne dla uczestniczącej w spotkaniach młodzieży.
Po przemówieniach, odczytano Apel Pamięci, a żołnierze z kompanii honorowej oddali salwę honorową. Kompanię honorową wystawił 5 Batalion Dowodzenia z Krakowa.

W trakcie zlotu przedstawiciele WSzW w Krakowie prowadzili akcję promującą służbę wojskową, a w szczególności możliwości i procedury ubiegania się o przyjęcie do służby przygotowawczej, Narodowych Sił Rezerwowych oraz zawodowej służby wojskowej, natomiast żołnierze z 6 batalionu logistycznego 6 Brygady Powietrznodesantowej w Krakowie prezentowali wyposażenie żołnierza wojsk desantowo-szturmowych, w tym spadochrony desantowe oraz warunki i możliwości służby ratowników medycznych.
Uczestnicy Zlotu, mieli również możliwość zapoznać się z wystawą udostępnioną przez Muzeum Armii Krajowej im. gen. E.F. NILA w Krakowie - pt. „Żołnierze Legionów i Polskiej Organizacji Wojskowej w służbie Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej”.

 

Spotkania rocznicowe w Racławicach organizowane są do 2003 roku. Wszystkie odbywają się przy licznym udziale młodzieży z województwa małopolskiego.
W celu uhonorowania Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari młodzież szkół ponadgimnazjalnych województwa małopolskiego posiadających w swych strukturach klasy mundurowe zmagała się w sportowej rywalizacji w zawodach użyteczno-bojowych.
W zawodach przeprowadzonych wokół Kopca Kościuszki, uczestniczyły 6-osobowe drużyny reprezentujące 8 szkół ponadgimnazjalnych.
Zawodnicy pokonywali biegiem wymagającą trasę terenową, wykonując jednocześnie dodatkowe zadania: rozwiązywanie testu wiedzy historycznej, rzuty granatem ćwiczebnym do celu w różnych postawach, posługiwanie się indywidualnymi środkami ochrony przeciwchemicznej, ewakuację i prowadzenie resuscytacji rannego oraz strzelanie z karabinka pneumatycznego.
Najlepszym zawodnikom wręczone zostały puchary, medale i nagrody rzeczowe.
http://www.wszwkrakow.wp.mil.pl/pl/67_197.html

                

 

Rys historyczny i okoliczności powstania pomnika

221 lat temu 4 kwietnia 1794 wojska polskie pokonały Rosjan w bitwie pod Racławicami. Zwycięstwo pokazało możliwości słabo uzbrojonych mas chłopskich i dało wiarę na zwycięstwo powstania.
Po ogłoszeniu insurekcji w Krakowie, Tadeusz Kościuszko wyruszył na północ, aby zmierzyć się z nadciągającymi wojskami rosyjskimi (mniej licznymi, ale lepiej uzbrojonymi, wyszkolonymi i wyposażonymi w działa).
W pierwszym natarciu, osobiście dowodzonym przez naczelnika powstania, kosynierzy rozbili część piechoty wroga i zdobyli działa. Drugie starcie przeprowadzono na prawym skrzydle Rosjan. Brawurowy atak kosynierów zaskoczył piechotę nieprzyjacielską, żołnierzy rosyjskich ogarnęła panika. Bitwa została wygrana, a przybyły na pole walki oddział Denisowa, który miał okrążyć armię Kościuszki nie podjął walki. Rosjanie stracili około tysiąca zabitych i 12 dział. Straty polskie były o połowę mniejsze.

Moralne znaczenie wygranej bitwy z udziałem chłopskich oddziałów miało znaczący wymiar historyczny. Bitwa pod Racławicami doprowadziła do rozszerzenia powstania na inne regiony kraju, a przede wszystkim do wybuchu 17 kwietnia 1794 insurekcji w Warszawie.

 

4 kwietnia 1981 roku, W 197 rocznicę Bitwy pod Racławicami,  powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika Bartosza Głowackiego, działający w ramach Racławickiego Towarzystwa Kulturalnego. Kamień węgielny pod budowę pomnika został wmurowany trzy lata później, natomiast uroczyste odsłonięcie pomnika, wykonanego z brązu odlewniczego, miało miejsce 22 maja 1994 roku w 200. rocznicę racławickiej victorii. Autorem pomnika jest prof. Marian Konieczny z Krakowa.
Zagospodarowania terenu wokół pomnika dokonano na podstawie dokumentacji opracowanej przez Krajowy Ośrodek Dokumentacji Krajobrazu w Warszawie. Całkowity koszt zadania wyniósł 500 tys. zł. Obecnie ,,pod Bartoszem", jak popularnie mówi się w okolicy, organizowanych jest wiele imprez i uroczystości o charakterze historyczno-patriotycznym.

lilianat

 

 

GALERIA "221 rocznica bitwy pod Racławicami "